Kodeks pracy nakłada na pracodawcę obowiązek ochrony zdrowia i życia zatrudnianych pracowników. To właśnie on ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w kierowanym przez siebie zakładzie pracy. Do jego obowiązków należy m.in. określenie ryzyka zawodowego.
Czym jest ocena ryzyka zawodowego
Ryzyko zawodowe to prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą powodujących straty, w szczególności wystąpienie u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy (Polska Norma PN-N-18002).
Podstawowym celem oceny ryzyka zawodowego jest zapewnienie pracownikom skutecznej ochrony przed zagrożeniami występującymi w środowisku pracy.
Ocenę ryzyka zawodowego można rozumieć jako dokładne sprawdzenie, co w miejscu pracy może zaszkodzić lub wyrządzić krzywdę pracownikom. Dzięki niej można zweryfikować czy zastosowano wystarczające środki ograniczające lub eliminujące zagrożenia, oraz określić, co należy jeszcze zrobić, aby do tego doprowadzić.
Ocena ryzyka powinna dać nam odpowiedź na pytanie, czy prawdopodobieństwo, że ktoś ulegnie wypadkowi lub zachoruje wskutek występowania zagrożeń w miejscu pracy, jest na możliwie najniższym poziomie.
Kogo zapoznajemy z ryzykiem zawodowym
Każdy nowo zatrudniony pracownik zapoznaje się z oceną ryzyka i potwierdza to, że został poinformowany o zagrożeniach występujących na jego stanowisku pracy.
Z oceny ryzyka zawodowego powinna wynikać wiedza, na których stanowiskach pracy wykonywane są prace bezpieczne, a na których prace stwarzające zagrożenia (i to poważne!) dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników.
Kto przygotowuje ocenę ryzyka zawodowego
Przepisy nie precyzują, kto ma badać i oceniać ryzyko w firmie. Jednak obowiązek prowadzenia dokumentacji i odpowiedzialność za prawidłowe przeprowadzenie oceny ryzyka spoczywa na pracodawcy. Gdy pracodawca dobrze zna rodzaj i technologię wykonywania pracy, może sam przeprowadzić badanie i ocenę ryzyka zawodowego. Jeżeli jednak nie ma wiedzy i praktyki w tym zakresie, powinien zlecić to specjaliście. Ocenę ryzyka mogą zatem wykonać pracownicy z odpowiednimi kompetencjami – specjaliści ds. bhp oraz eksperci zewnętrzni.
Dobrze przeprowadzona ocena ryzyka zawodowego powinna być narzędziem służącym bezpieczeństwu i zdrowiu pracowników, a jej regularne przeprowadzanie i cykliczna weryfikacja to najprostsza droga do stworzenia w przedsiębiorstwie bezpiecznych warunków pracy.